Stowarzyszenie „Zrównoważony Rozwój - Geotermia w Polsce”
- Św. Królowej Jadwigi z siedzibą w Łodzi
Patronka
Z homilii papieża Jana Pawła II
na Błoniach Krakowskich (8.06.1997r.):
Długo czekałaś Jadwigo, na ten uroczysty dzień. Prawie 600 lat minęło od twej śmierci w młodym wieku. Umiłowana przez naród cały, ty, która stoisz u początku czasów jagielońskich, założycielko dynastii, fundatorko Uniwersytetu Jagielońskiego w prastarym Krakowie, długo czekałaś na dzień twojej kanonizacji – ten dzień, w którym Kościół ogłosi uroczyście, że jesteś świętą patronką Polski […] Rzeczpospolitej trzech narodów. Dziś nadszedł ten dzień. Wielu ludzi pragnęło dożyć tej chwili i wielu jej nie doczekało. Mijały lata i stulecia, i wydawało się, że twoja kanonizacja jest już wręcz niemożliwa. Niech ten dzień będzie dniem radości nie tylko dla nas, współcześnie żyjących, ale także dla nich wszystkich – tych, którzy na ziemi go nie doczekali. Niech będzie wielkim dniem świętych obcowania. “Gaude, mater Polonia!”
Biografia Św. Jadwigi Królowej na tle historycznym
Jadwiga Królowa lub Jadwiga Andegaweńska, ur. 18 II 1374 r. w Budzie,
zmarła 17 VII 1399 r. w Krakowie. Od 1384 r. królowa Polski, od 1386 r. żona
króla Władysława II Jagiełły.
Była najmłodszą z trzech córek króla Węgier i Polski Ludwika I Wielkiego
i Elżbiety księżniczki Bośniackiej i prawnuczką Władysława I Łokietka;
przeznaczona w dzieciństwie na żonę Wilhelma Habsburga wyjechała na dwór
Wiedeński. Wśród jej francusko-neopolitańskich przodków znajduje się Św.
Ludwik biskup Tuluzy (+1297), co miało znaczenie w wychowan iu religijnym
córek. Po śmierci najstarszej siostry Katarzyny ( 1379), została odwołana na
dwór Węgierski w Budzie, celem przygotowania do objęcia w przyszłości tronu
węgierskiego. Uzupełniała wykształcenie razem z córkami swego wuja
Kazimierza Wielkiego (Anna i Jadwiga Piastówny), dzięki czemu poznała język
polski i kulturę Polski.
W 1382 roku umiera Ludwik I Andegaweński zwany Wielkim, przez
Polaków Węgierskim, ojciec Jadwigi. On to wyznaczył Marię, starszą siostrę
Jadwigi, na tron Polski. Jednak Maria została przez Węgrów wybrana na tron
węgierski. Polacy zażądali od Elżbiety (matki Jadwigi) zmiany decyzji Ludwika
i przysłanie do Krakowa Jadwigi. Po pertraktacjach z trudnością Elżbieta
warunki strony polskiej przyjęła. 16 października 1384 roku w katedrze
wawelskiej arcybiskup Bodzanta ukoronował Jadwigę na królową Polski.
Prawdopodobnie już wtedy wiedziała, że w celu zachowania suwerenności
Polski i unii z Litwą, mającą przyjąć katolicyzm, zostanie żoną Jagiełły, księcia
Litwy. W przekonaniu o słuszności jej ofiary (rezygnacja z małżeństwa z
Wilhelmem Habsburgiem, którego kochała), która przysporzy chwały Bożej i
nawrócenie Litwy, miał duży udział biskup Krakowski, a Urban VI papież
udzielił dyspensy od zaręczyn Wilhelma z Jadwigą. Jadwiga była bardzo
religijna, co miało wpływ na jej ostateczną decyzję.
Na zjeździe w Krewie 14 VIII 1385 r. w imieniu Jadwigi posłowie polscy i
bojarzy litewscy podpisali umowę ślubną z Jagiełłą. 15 lutego 1386 roku
Jagiełło został ochrzczony przyjmując imię Władysław. 18 lutego 1386 r. odbył
się ślub w Katedrze Krakowskiej Władysława Jagiełły z Jadwigą. 4 marca
odbyła się koronacja Jagiełły na króla Polski, miał on 35 lat, Jadwiga 12 lat.
Na początku 1387 roku Władysław Jagiełło jako król wyrusza na Litwę, by
ją nawrócić.17 lutego zakłada pierwsze biskupstwo w Wilnie. Mimo skarg do
papieża ze strony Habsburgów o niemoralności małżeństwa, Papież Urban VI
listem z 17 IV 1388 r. wyraził wdzięczność Kościoła i osobistą radość z racji
chrztu Litwy i opieki, jaką Jadwiga i Jagiełło otaczają Kościół, a zwłaszcza
duchowieństwo. Jadwiga w czasie, gdy Jagiełło jest na Litwie, staje na czele
wyprawy na Grody Czerwieńskie znajdujące się na Rusi Czerwonej. Przed
bitwą modli się przed figurą Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu. 8 marca 1387
roku Jadwiga wkracza do Lwowa i przyłącza Ruś Czerwoną do Polski (Ruś
Czerwona – historyczne tereny w południowo-zachodniej części Rusi
Kijowskiej w obrzeżu Sanu i Dniepru po górną Prypeć z Lwowem, Przemyślem
i Sanokiem). Władysław Jagiełło, podobnie jak Jadwiga, bardzo pragnęli mieć
potomka, Jadwiga pragnie zostać matką. Dnia 22 marca 1399 r. urodziła się
córka. Na chrzcie dostała imiona Elżbieta, Bonifacja. Elżbieta po babce,
Bonifacja na cześć papieża Bonifacego IX, który przysłał do Jadwigi list w
sprawie nominacji kościelnych – uważany za rodzaj konkordatu Polski ze stolicą
Apostolską. Na dworze królewskim z powodu narodzin córki panowała wielka
radość, niestety niedługo, po trzech tygodniach dziecko zmarło, zaś 17 lipca, po
prawie czterech miesiącach zmarła w opinii świętości, w wieku 25 lat, królowa
Jadwiga. Do wielkich jej dzieł należało odnowienie Akademii Krakowskiej, do
dziś znanej jako Uniwersytet Jagielloński, założonej przez Kazimierza
Wielkiego. W 1364 roku za rządów Ludwika I Andegaweńskiego Wielkiego, w
Polsce zwanego Ludwikiem Węgierskim, działalność uczelni upadła. Jadwiga
oddała swoje wszystkie klejnoty na rozbudowę i wznowienie działalności. Na
jej prośbę papież Bonifacy IX erygował w 1397 r. wydział Teologii na
Akademii Krakowskiej. Długosz zbierał też informacje o jej świętości. W
kazaniu pogrzebowym mówił spowiednik Stanisław ze Skarbimierza. Nekrolog
w kalendarzu kapituły informuje, że Jadwiga była: „nieustraszoną szerzycielką
chwały Bożej, obrończynią kościoła, sługą sprawiedliwości, wzorem cnót
wszelkich, pokorną i łaskawą matką sierot, której podobnego człowieka nie
widziano na całym obszarze świata” (MPH II 926). Kult Jadwigi zaczął się po
jej śmierci. W 1426 roku arcybiskup gnieźnieński Wojciech Jastrząbiec wydał
polecenie procesu kanonizacyjnego. Starania Jagiellonów o kanonizację Św.
Kazimierza Jagiellończyka odsunęły na dalszy plan kanonizację królowej
Jadwigi. Powstawały towarzystwa im. Królowej Jadwigi, m.in. „Towarzystwo
Polek” przebywających na emigracji – działało we Francji od 1913 r.,
reaktywowane w 1954 r. Powstawało wiele dzieł sztuki, rzeźby, obrazy często
przedstawiające królową modlącą się przed Krucyfiksem w krakowskim
kościele Św. Krzyża (mal. Z I poł. XVII w.). obchody i nabożeństwa ku czci
Jadwigi organizował od 1933 roku w Krakowie biskup Adam S. Sapieha. Po
ukończeniu procesu beatyfikacyjnego (1979), który podjął w 1951 roku,
ogłoszono 29 V 1979 roku Błogosławioną Jadwigę, zatwierdzając formularze
liturgiczne o Bł. Jadwidze na 17 VII, odtąd obchodzone jest w Polsce jako
wspomnienie obowiązkowe. Kardynał Macharski z kardynałem K.Wojtyłą
przejęli po A.S.Sapiesze starania o kanonizację. 8 VI 1997 r. papież Jan Paweł II
osobiście kanonizuje w Krakowie królową Jadwigę.
Jan Paweł II tak między innymi powiedział o królowej Jadwidze:
„Dobrze też wiedziała Jadwiga, że wiara poszukuje zrozumienia, że wiara
potrzebuje kultury i kulturę tworzy, że żyje w przestrzeni kultury” (Msza
kanonizacyjna, Kraków 8 VI 1997 r., za: Jan Paweł II do Rodaków „W górę
serca!” Wybór myśli, s. 8*.
„Dziś chcemy uklęknąć z tobą Jadwigo, u stóp wawelskiego krzyża, aby
usłyszeć echo tej lekcji miłości, której ty słuchałaś. Od Ciebie chcemy się uczyć,
jak ją wypełnić w naszych czasach (Kraków 8 VI 1997, za: jak wyżej, s. 33).
Oprac. Jadwiga